การวิเคราะห์ต้นทุนกิจกรรมการบริการผู้ป่วยโรคทางตา แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา

Abstract

การวิจัยนี้เป็นวิจัยเชิงพรรณนา เพื่อวิเคราะห์ต้นทุนกิจกรรมการบริการผู้ป่วยโรคทางตา แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลหาดใหญ่ ศึกษาต้นทุนกิจกรรมการบริการผู้ป่วยโรคทางตา 10 โรค ที่มีผู้มารับบริการมากที่สุด ในมุมมองผู้ให้บริการ ใช้กรอบแนวคิดการวิเคราะห์ต้นทุนกิจกรรม ศึกษาเฉพาะต้นทุนดำเนินการ จำนวนกลุ่มตัวอย่าง 452 ราย แยกเป็นรายโรค เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบบันทึกข้อมูลต้นทุนกิจกรรม และข้อมูลต้นทุนปันส่วน เก็บข้อมูล 3 เดือน ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ CVI เท่ากับ 1.00 และค่าความเที่ยงจากการสังเกตเท่ากับ 0.80 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา (จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน)

ผลการศึกษาพบว่า ต้นทุนกิจกรรมการบริการหลังพบแพทย์มีต้นทุนรวมสูงที่สุดเท่ากับ 100,186.17 บาท ต้นทุนกิจกรรมการคัดกรองและประวัติผู้ป่วยมีต้นทุนรวมต่ำที่สุดเท่ากับ 9,622.88 บาท โรคต้อหินมีต้นทุนกิจกรรมการบริการต่อรายโรคสูงที่สุด เท่ากับ 1,336.54 บาท และโรคเยื่อบุตาอักเสบมีต้นทุนกิจกรรมการบริการต่อรายโรคต่ำที่สุดเท่ากับ 155.82 บาท ผลที่ได้ นำไปปรับระบบการทำงานในกิจกรรมที่มีต้นทุนสูงเพื่อลดค่าใช้จ่ายในผู้ป่วยที่มาคัดกรองเบาหวานเข้าจอประสาทตา โดยควรเพิ่มการเข้าถึงบริการและลดความแออัดของผู้ป่วย

คำสำคัญ: ต้นทุนกิจกรรม, กิจกรรมการบริการผู้ป่วยโรคทางตา

The objective of this descriptive research was to analyze costs of service activities for eye patients at the Outpatient Department of Hatyai Hospital. The costs of service activities, particularly the operating cost, for top ten eye diseases with the highest number of patients were explored according to service providers’ viewpoint. The activity–based costing method was used to calculate costs of 452 samples, grouped according to the type of eye diseases. The research instruments were activity costs form and allocated costs form used for data collection over a period of three months. The instruments were tested by experts and the content validity was 1.00 while the observation reliability index was 0.80. The data were analyzed using descriptive statistics (number, percentage, mean, and standard deviation).

The results of the study revealed that the highest total cost was the cost of post-service activities (100,186.17 Baht) while the lowest total cost was that of screening and history-taking activities (9,622.88 Baht). Glaucoma was found to have the highest cost of service activity per disease (1,336.54 Baht) while conjunctivitis was the lowest (155.82 Baht). The results can be used to improve the work systems with high service activity costs to reduce expenditure, especially in diabetic retinopathy screening. It is also recommended that access to services should be increased and crowdedness of patients should be reduced.

Keywords: activity-based costing, service activities for eye patients